Commandité

म्यानमार र श्रीलङ्कामार्फत तनाव बढाउँदै चीन

0
9KB

काठमाडौं। चीन र अमेरिकाको आपसी द्वन्द्वमा हिन्द महासगरमा तनाव सृजना भएको छ । चीनले उक्त क्षेत्रमा रहेका स–साना देशहरूमा दबाब सृजना गरिरहेको बताइएको छ । चीन र संयुक्त राज्य अमेरिका र उनीहरूका सहयोगीहरू बीचको शक्ति सङ्घर्षले हिन्द महासागर क्षेत्रमा अस्थिर अवस्था सिर्जना गरेको छ । 

उनीहरूको चासो सुरक्षित गर्न दुवै पक्षले आक्रामक रूपमा रणनीतिक छनोटहरूको नजिक सैन्य उपस्थिति अनुशरण गरिरहेका छन् र यस क्षेत्रका साना राष्ट्रहरूलाई ठूलो दबाब दिइरहेका छन् । साना राष्ट्रहरू ध्यानपूर्वक निर्णय लिन बाध्य छन् र उनीहरूको कार्यहरू यस क्षेत्रका प्रमुख शक्तिहरूले नजिकबाट अनुगमन गर्छन् । 

चीनले प्रायः राष्ट्रहरूबाट फाइदा लिनको लागि अन्तर्निहित रणनीतिहरूको सहारा लिएको छ । चीनले म्यानमार र श्रीलङ्कामा आफ्नो प्रभाव बढाउँदै लगेको छ । म्यानमार र श्रीलङ्का क्षेत्रमा चीनको विस्तारवादी एजेन्डाको बारेमा बढ्दो चिन्ताले पनि यो स्पष्ट पारेको छ । 

अमेरिकी सरकारसँग घनिष्ठ सम्बन्ध भएको कम्पनी म्याक्सार टेक्नोलोजिजले जनवरी २०२३ मा उपग्रहबाट लिइएका तस्बिरहरू जारी गर्यो जसले म्यानमारको ग्रेट कोको टापुमा निर्माण गतिविधिहरू पुनः शुरु गरेको कुरा देखाएको छ । 

तस्बिरहरूले दुई नयाँ ह्याङ्गर, नयाँ आवास ब्लक, र थप निर्माणको लागि खाली जग्गा जसले चीनको मनसायको बारेमा शङ्का उत्पन्न गरेको छ । 

यो चीनको सलामी काट्ने रणनीतिसँग अनुरूप छ । शुरुआतमा हानिरहित कार्यहरू गर्ने र पछि ठूलो, नराम्रो योजना लाद्ने गरेको देखिन्छ । 

उदाहरणका लागि चीनले प्रायस् दक्षिण चीन सागरमा आफ्ना जहाजहरू पठाउँदछ । अन्य राष्ट्रहरूको सीमा उल्लङ्घन गर्दछ र यसलाई ूखोजी अन्वेषणू भनेर नाम दिने गर्दछ । 

यस विषयमा चीनलाई कुनै पनि छुट प्रदान गर्नु खतरनाक र मूर्खता दुवै हुनेछ भनेर रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ । 

चथम हाउसको प्रतिवेदनमा डेमियन सिमोन र जोन पोलकले भारतको लामो समयदेखि भएको आशङ्कालाई प्रकाश पारेका छन् । 

उनीहरूले लेखेका छन्, ‘चीनले म्यानमारको प्रयोग ग्रेट कोकोको सन्दर्भमा आफ्नो नौसेनामा जासुसी गर्न सक्छ ।’ लेखकहरूले उल्लेख गरे कि षडयन्त्र सिद्धान्तले कोको टापु शृङ्खलाको वरिपरि घुम्ने गरेको छ र म्यानमारको आफ्नो सैन्य उपस्थिति पछाडि चिनियाँ हात भएको जस्तो देखिन्छ । 

चीनले गरेका त्यस्ता कार्यहरूले यस क्षेत्रको अस्थिरतामा मात्र जोडेको छ र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले यसको निन्दा गर्नुपर्दछ रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ । 

भारतीय मिडियाले बुद्धिमान स्रोतहरू उद्धृत गर्दै श्रीलङ्काको दक्षिणी क्षेत्रमा रडार स्टेसन स्थापना गर्ने चीनको योजनाको बारेमा चिन्ता जनाएको छ । 

हिन्द महासागरमा चीनको आक्रामक विस्तारवादी एजेन्डाको बारेमा थप शङ्का उत्पन्न गर्ने यी चिन्ताहरू निराधार छैनन् । चीनले केही महिना अघि संयुक्त राज्य अमेरिकामा जासुसी मौसम बेलुन पठाएको थियो ।

आर्थिक टाइम्सले रिपोर्ट गरेझैं श्रीलङ्कामा प्रस्तावित रडार स्टेशनले भारतीय नौसेनाको क्रियाकलाप मात्र नभई दक्षिणी भारतमा महत्त्वपूर्ण रणनीतिक सम्पत्ति पनि अनुगमन गर्ने सम्भावना रहेको छ । जस्तै कुडाकुलम र कलपाकाम आणविक ऊर्जा संयन्त्रहरू।

कुडाकुलम र कालकमका आणविक केन्द्र भारतको आणविक ऊर्जाका प्रमुख स्रोतहरू हुन् र कुनै पनि वैमनस्यपूर्ण कार्यका कारण उनीहरूको अवरोधको सम्भावनाले भारतको ऊर्जा सुरक्षालाई गम्भीर खतरा निम्त्याउँछ । 

यसबाहेक रडार स्टेशनले डिएगो गार्सियामा अमेरिकी सैन्य गतिविधिहरू पनि ट्र्याक गर्न सक्दछ, जुन यस क्षेत्रमा अमेरिकाको लागि महत्त्वपूर्ण सम्पत्ति हो ।

यस आधारका गतिविधिहरूमा कुनै निगरानी वा हस्तक्षेपलाई संयुक्त राज्यको राष्ट्रिय सुरक्षाको लागि प्रत्यक्ष खतराको रूपमा हेरिनेछ र क्षेत्रीय स्थायित्वका लागि गम्भीर प्रभाव पार्न सक्छ । यस रडार स्टेशनको निर्माण र सञ्चालनमा चीन संलग्न छ भन्ने तथ्यले हिन्द महासागर क्षेत्रको पहिले नै तनावपूर्ण भू–राजनीतिक वातावरणमा तनाव मात्र थपेको छ।
श्रीलङ्का र म्यानमारमा चीनको बढ्दो उपस्थिति लामो समयदेखि अनुमान र विवादको केन्द्र भएको छ । भारतले उनीहरूलाई यस क्षेत्रमा आफ्नो प्रभावलाई कमजोर पार्न चीनको रणनीतिको महत्त्वपूर्ण हिस्साको रूपमा हेरिरहेको छ । 

भारतीय मिडियाले यी राष्ट्रहरूमा विभिन्न घटनाक्रममा चीनको संलग्न भएको आरोप लगाउँदै अनगिन्ती स्टोरीहरू रिपोर्ट गरिसकेका छन्।

सन् १९८० को दशकमा म्यानमारको सेना र चीन बीचको सम्बन्ध न्यानो भएपछि म्यानमारको ूउपग्रहू वा चीनको ूग्राहक राज्यू हुने अनुमान गरिएको छ । 

चीनबाट म्यानमार जुन्टाले ठूलो संख्यामा हतियार खरिद गर्नुका साथै मिडिया, शैक्षिक साहित्य र पुस्तकहरूमा पनि लगानी बढाएको छ । चीनले गरेका यी कार्यहरूले क्षेत्रीय तनावलाई बढावा दिनेछ र हिन्द महासागर क्षेत्रको स्थायित्वलाई खतरामा पार्दछ ।

चीन, म्यानमार र श्रीलङ्का यी सम्बन्धहरूको महत्त्व र क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय पक्षहरूको संलग्नताको बाबजुद उनीहरूको विकासशील सम्बन्धको बारेमा विस्तृत जानकारी दिन असफल भएका छन् । 

यस मामिला स्पष्ट पार्नुको सट्टा यसमा संलग्न पक्षहरूले अस्पष्ट प्रेस विज्ञप्ति जारी गरेका छन् । जसले उनीहरूको आर्थिक सम्झौताको विशिष्टता वा उनीहरूको रक्षा लिङ्कको सटिक प्रकृतिको बारेमा थोरै मात्र भए पनि स्पष्ट गर्दछ ।
 
यसबाहेक म्यानमारको जुन्टाको रणनीतिक अभिप्रायहरूको बारेमा अस्पष्ट बुझाइ छ । लोकतन्त्र र उनीहरूको असुरक्षाको समग्र भावना पुनर्स्थापित गर्न विदेशी सैन्य हस्तक्षेपको स्पष्ट डर भन्दा पर रहेको  गलत सन्देश विश्वव्यापी रुपमा पठाइएको छ । 

यदि चीनसँग लुक्नको लागि केही छैन भने किन सार्वजनिक रूपमा यो म्यानमार र श्रीलंकासँगको सम्बन्ध खुलासा गर्न सक्दैन ? 

Commandité
Rechercher
Commandité
Catégories
Lire la suite
Politics
Happiness Index is a mockery of reality?
The Western research index, including the Happiness Index, has been criticized for its narrow and...
Par Yubaraj Sedai 2023-03-25 05:48:47 0 11KB
Education & Training
CAA - Hypocrisy Knows No Bounds!
 इस खबर को अंग्रेजी लेख के नीचे हिंदी में भी पढ़ें। Historical Context:   - The...
Par Bharat Updates 2024-03-12 06:31:42 0 6KB
Autre
👑 Royal Scandal: Prince William's Alleged Affair? 👑
In the heart of Britain, whispers of a royal affair have been swirling around Prince William, the...
Par Bharat Updates 2024-03-21 05:37:20 0 7KB
News
रवि अहिले सरकारमा नजानुको अर्थ
नेपाली समाजमा चरम निराशा छाएको छ । मंसिर २०७९ मा सम्पन्न आमनिर्वाचनले देशलाई निकास दिन सकेन ।...
Par Nepal Updates 2023-05-06 03:39:28 0 8KB
News
ৰৌতাৰ বিকাশ জ্যোতি চহৰীয়াৰ বিজ্ঞান শাখাত সমগ্ৰ ৰাজ্যৰ ভিতৰতে সপ্তম স্থান লাভ
সমগ্ৰ ৰাজ্যৰ ভিতৰতে সপ্তম স্থান লাভ কৰি ওদালগুৰিলৈ গৌৰৱ কঢ়িয়াই আনিলে বিকাশ জ্যোতি চহৰীয়াই।উচ্চতৰ...
Par Bharat Updates 2023-06-06 14:01:41 0 8KB